Người ta chưa từng được học để đối diện cái chết, dẫu cái chết luôn tồn tại trong mỗi phút giây cuộc sống.
Nghe tin con gái xung phong tham gia chống dịch tại bệnh viện dã chiến thu dung điều trị Covid-19, mẹ tôi lo lắm; bởi con gái yếu đuối, mảnh khảnh, lại xuất gia chay tịnh từ nhỏ nên không biết có đủ sức để đảm đang công việc không.
Nhà có hai anh em, đều đồng chơn xuất gia. Tôi được nuôi dưỡng trong môi trường học viện, lấy trí tuệ làm sự nghiệp nên theo chí nguyện Thầy Tổ, chuyên tâm nghiên cứu kinh điển, làm người đưa đò, kế tục tâm nguyện giáo dục, nuôi dưỡng tâm Bồ-đề cho thế hệ mai sau. Em tôi xuất gia theo Sư bà Bảo Thắng, lấy từ bi làm lẽ sống nên học châm cứu, kế tục sứ mệnh cứu đời bằng y phương minh; lại học thêm Tây y, ngõ hầu tiếp cận nhiều phương pháp hiện đại, chuyên sâu về chữa bệnh thân thể.
Em tôi tâm sự, con gái giống ba; con trai học mẹ. Mà cũng đúng, ba tôi là bác sĩ giỏi, đang xung phong tham gia tuyến đầu hỗ trợ thành phố Hồ Chí Minh thiết lập trung tâm hồi sức Covid-19. Mẹ tôi an bần thủ đạo, làm cô giáo trường làng, chăm lo mái ấm gia đình, giữ gìn nề nếp gia phong và làm hậu phương vững chắc để ba tôi chuyên tâm chống dịch.
Nay em gái học theo chí nguyện của ba, mẹ vừa mừng vừa lo. Mừng con gái học theo ba xung phong theo tiếng gọi đất nước, nhưng lo con gái “đi tu đã khổ rồi, lại còn gánh thêm khổ trên lưng”. Nhưng mà, con gái mẹ kiên cường: “Con học theo tâm nguyện của ba, xung phong đi vào đời khi đất nước cần mẹ ạ. Phật luôn có trong con. Tâm chí con gái kiên cường, lại rèn luyện từ nhỏ trong chốn không môn nên mẹ yên tâm nhé”.
Đấy, mẹ khóc ngất, lo lắng từ hôm nó đi, luôn ngóng tin điện thoại, xem sự tình thế nào; ngót một tuần sau mới trả lời mà nó nhắn thế đấy. Lại nhắn tiếp: “Mẹ ơi, trong này công việc gấp rút, con không có thời gian cầm điện thoại. Con cũng không gặp được ba. Ba con làm tuyến khác. Khi xong công việc, trời đã khuya, con lại chuẩn bị tinh thần cũng như công việc cho những ngày tiếp theo nên giờ mới nhắn được để cho mẹ yên lòng. Đến bây giờ con mới thật sự hiểu công việc ba làm. Ba con thật anh hùng. Nhưng mà mẹ cũng anh hùng, không có mẹ là hậu phương vững chắc thì làm sao ba con dấn thân phụng sự được”.
Mẹ ơi, người bệnh ở trong này đáng thương lắm. Không gian vắng lặng, chỉ có tiếng chạy của máy thở. Dẫu xung quanh có nhiều người chăm sóc mà họ vẫn thấy cô đơn vì đang đối diện giữa sinh và tử. Người ta chưa từng được học để đối diện cái chết, dẫu cái chết luôn tồn tại trong mỗi phút giây cuộc sống. Sinh và tử như hai mặt của một bàn tay. Bên này là sinh, mặt kia là tử. Hơi thở dài – vắn của kiếp người thật mong manh. Một hơi hít vào mà không thở ra là xem như về với “quê ngoại”.
Con cùng quý sư cô khác có mặt ở đây, vừa phụ chăm sóc bệnh về thân, nhưng con nghĩ, cũng về tâm, vì chúng con có mặt để làm cho người bệnh ấm lòng. Họ thật sự cần chúng con mẹ ạ. Con vừa chăm sóc vừa niệm Phật. Nhiều bệnh nhân cũng niệm theo. Nhiều khi con nghĩ, chỉ cần có mặt thôi, cũng đã làm cho bệnh nhân vơi đi bao nỗi khổ vì sợ hãi. Trong con luôn văng vẳng lời khấn nguyện với Bồ-tát Phổ Hiền mà hôm đăng ký tình nguyện con đã khấn trước Tam bảo: “Chúng con xin học theo hạnh nguyện của Bồ-tát, biết đem con mắt và trái tim đi vào cuộc sống. Chúng con xin nguyện buổi sáng dâng niềm vui cho người, buổi chiều giúp người bớt khổ. Chúng con biết hạnh phúc của người chính là hạnh phúc của mình, và nguyện thực hiện niềm vui trên con đường phụng sự. Chúng con biết mỗi lời nói, mỗi cái nhìn, mỗi cử chỉ và mỗi nụ cười đều có thể đem lại hạnh phúc cho người…”.
Biết bao nhiêu người bệnh nặng, do có nhiều bệnh nền nguy hiểm nên không qua khỏi. Cuộc sống thật mỏng manh. Con mong nhiều người ở ngoài có thể hiểu thấu những trường hợp này để sống tốt hơn. Mang khẩu trang, nhẹ nhàng hơn máy thở; ở yên trong nhà, sướng gấp ngàn lần nằm giữa “bãi tha ma”. Phải nói, ở đây, người ta phải giành giật từng giây phút sống. Nhiều người hối hận, biết thế này, trước đây lo chăm sóc sức khỏe bản thân, tăng sức đề kháng, siêng tập thể dục. Chỉ vì ham cái vui trước mắt mà quên đi cái khổ lâu dài. Ham vị ngọt đôi môi mà không nhận ra cái khổ địa ngục. Ham những lời êm dịu để rồi đánh mất mình như con thiêu thân đâm đầu vào lửa. Cứ nghĩ mình còn trẻ, hẹn tuổi già rồi học đạo. Nào ngờ đâu vô thường chợt đến, lại tiếc nuối khôn nguôi. Giá như….! Giá như ….! Lại vang lên như điệp khúc giữa tiếng thở dài.
Cuộc sống muôn hình vạn trạng. Nhiều người tưởng chừng đã buông xuôi, thế mà lại hồi sinh như một phép lạ nhiệm mầu, như giữa biển đời nghiệt ngã lại nắm được phao cứu sinh; nhưng cũng có người cố gắng để tránh khỏi bàn tay thần chết, cầm tay con thật chặt, như mong ơn Phật gia hộ để níu kéo mọi thứ để mong sống thêm chút nữa, lại xuôi tay ra đi theo duyên nghiệp của mình.
Con nghĩ, sinh tử là việc lớn; vô thường lắm điều hay. Sự đổi thay một kiếp người trong khoảnh khắc vụt chốc. Lên hay xuống, vào hay ra, thoảng như đám mây bay cuối trời. Bài học đối diện dịch bệnh, đối diện tử sinh mà con học hôm nay, sẽ là động lực cho chí nguyện tiếp bước Thầy tổ dấn thân vào cõi đời ngũ trược, lắm thứ dơ bẩn, đầy dẫy trái ngang. Dẫu đôi vai con gầy yếu, nhưng chí nguyện lại kiên cường. Phía trước của con trùng trùng điệp điệp gian lao, thử thách, nhưng rồi, mẹ sẽ thấy, con gái mẹ sớm vượt qua được chính mình, sẽ lập thân trên đôi chân vững chãi, nuôi dưỡng lý tưởng bằng hơi thở chánh niệm tinh chuyên.
Mẹ ơi, mùa Vu lan năm nay con không về bên mẹ. Ba cũng đang xa nhà. Mùa Vu lan tình người giữa đại dịch, tình của mẹ – hậu phương vững chắc, hy sinh cho ba – tình giữa kiếp nhân sinh – dấn thân tuyến đầu. Con luôn cầu cho ba mẹ được bình an, dịch bệnh sớm tiêu trừ. Anh của con cũng chẳng về bên mẹ được. Mấy tháng nay dịch, ẩn mình trên núi, mong làm sơn tăng. Anh của con ham đào sâu chữ nghĩa Thánh hiền, tìm tòi điển tích, truy nguyên giáo điển. Sợi tóc lại đòi chẻ làm tư thì khô lắm, chẳng tình cảm; chỉ biết học và học thôi, mẹ nhỉ! Con dẫu yếu ớt, ở đây cùng ba và mọi người viết tiếp trang sử hào hùng của dân tộc Việt Nam, quyết tâm chiến thắng đại dịch. Không lùi bước trước mọi gian nguy.
Đêm đã về khuya, có tiếng của ai đó thở gấp giữa dòng đời tĩnh lặng. Tiếng tí tách của giọt nước rơi nhẹ bên thềm. Vài giọt mưa thu, giọt mưa của ngày thất tịch. Ngày của trái tim yêu thương vừa bắt kịp nhịp thổn thức bên cầu ô thước, giữa dải ngân hà. Thế rồi, cũng giữa khoảng không trống vắng ấy, vài chiếc lá rơi vội theo giọt mưa thu. Hãy rơi thật nhẹ, lá ơi. Bệnh nhân của tôi đang còn thiêm thiếp. Tiếp đất rồi sao lá phải chao nghiêng!
Mẹ ơi, dẫu dấn thân phụng sự nhưng con không quên chí nguyện tu tập, không rời mỗi niệm tiến tu. Bây giờ đang trong mùa an cư, thúc liễm thân tâm, trau giồi giới hạnh; con gái mẹ giờ đã được dự vào hàng ngũ con gái Đức Phật nên dấn thân vào đây, lại càng phải giữ gìn hơn nữa. Những lời vàng ngọc của vua Trần Thái Tông, trong Phổ khuyến phát Bồ-đề tâm dạy các hành giả phải tĩnh lặng mà suy ngẫm, luôn canh cánh bên con:
功 名 蓋 世, 無 非 大 夢 一 場;
富 貴 驚 人, 難 免 無 常 二 字.
爭人爭我到底成空;
誇會誇能畢竟非實.
Công danh cái thế, vô phi đại mộng nhất trường;
Phú quý kinh nhơn, nan miễn vô thường nhị tự.
Tranh nhơn tranh ngã đáo để thành không;
Khoa hội khoa năng tất cánh phi thật.
Nghĩa là, công danh cái thế, chẳng qua một giấc mộng dài. Phú quý kinh người, khó tránh “vô thường” hai chữ. Tranh nhân chấp ngã, rốt cuộc là không. Khoe giỏi khoe hay, rốt cùng chẳng thật.
Thiển nghĩ, đời là gì giữa kiếp người mộng ảo! Ta là ai giữa cuộc lữ muôn trùng! Một tiếng chuông khuya vang lên giữa trường không tĩnh mịch, để thức tỉnh những ai đang còn ngái ngủ. Cái thinh lặng đi vào cõi hư vô mộng mị, ngàn năm sương khói.
Sáng mai, mặt trời nắng ấm bừng lên; cuộc sống sẽ chuyển sang trang tỉnh thức, nếp sống an lành sẽ trở về trên đất nước Việt Nam thân yêu này.