Di tích danh thắng Chùa Hang tọa lạc trên dãy núi Hồng Lĩnh thuộc phường Bắc Hồng, thị xã Hồng Lĩnh – Hà Tĩnh. Chùa có cung Tam bảo nằm trong hang đá, tựa vào mé sườn Tây của đỉnh Mồng Gà nhìn ra phía trước là thung lũng bạt ngàn thông.
Chùa Hang – Cõi thiêng giữa mây núi Hồng Lĩnh
Lịch sử hình thành và tôn tạo Chùa Hang
Theo lịch sử, Chùa Hang tọa lạc trên dãy núi Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) có từ thời Hậu Lê, được biết đến từ thế kỷ XVII. Chùa nằm trong chuỗi liên kết hệ thống chùa cùng trên dãy núi Hồng Lĩnh, phía Bắc có Chùa Thiên Tượng, Chùa Long Đàm, Chùa Móc, Chùa Dằng, Chùa Bảo Ân, xa hơn có Chùa Đại Hùng và Chùa Hương Tích. Trải qua một thời kỳ dài không có người ở, Chùa hoang phế, chỉ còn lại một cái hang nhỏ, sập lở, xung quanh bị đất đá bồi đắp.
Năm 1990, Thầy Trần Văn Phú đã phát hiện ra Ngôi chùa này. Thầy bắt đầu đi vào tôn tạo và từng bước cùng với các Phật tử thập phương mở rộng dần. Khuôn viên Chùa được hình thành quanh điểm trung tâm là khu vực Động Hang – giữ nguyên dấu tích lịch sử, đồng thời Thầy xin Chính quyền mở rộng dần để đáp ứng nhu cầu của các Phật tử đến tu học và chữa bệnh tại Chùa.
Khu nhà 3 tầng được thiết kế gồm thư viện kinh sách, giáo lý, hội trường sinh hoạt, học tập của các Phật tử.
Do đó, Chùa Hang được phân thành 2 chùa có tên là Chùa Thượng và Chùa Hạ. Hai Ngôi Tam Bảo và hai quần thể Chùa cách nhau 300m, cùng trên dãy núi Hồng Lĩnh.
Cụ thể quá trình tôn tạo và xây dựng Chùa Hang:
– Từ năm 1990 đến năm 1998: Chùa được tôn tạo sơ khai, hình thành Ngôi Tam Bảo trong Hang và làm sân trước Hang. Trong thời gian này, Chùa tiến hành xây dựng Cung Phật Mẫu.
– Từ năm 1999 đến năm 2005: Mở rộng sân Chùa, tôn tạo lại Ngôi Tam Bảo trong Hang thành 2 phòng và mở rộng khuôn viên cảnh quan, hình thành đường vào Chùa.
– Từ năm 2006 đến năm 2010: Xây dựng chính thức Ngôi Tam Bảo trong Hang thành 3 phòng với đồ thờ tự đầy đủ. Phòng ngoài cùng là Ngôi Tam Bảo. Phòng giữa là nơi Thầy ngồi nhận tâm linh và năng lực từ Vũ trụ. Phòng cao nhất là Cung thờ Phật Tổ, thờ Trời. Cũng trong giai đoạn này, Cung thờ Đức Phật A Di Đà, Cung thờ Đức Phật Dược Sư và nhà tạm ở của Thầy đã được xây dựng.
Di tích danh thắng Chùa Hang tọa lạc trên dãy núi Hồng Lĩnh thuộc phường Bắc Hồng, thị xã Hồng Lĩnh – Hà Tĩnh.
– Từ năm 2011 đến năm 2018: Xây dựng tổng thể và hoàn thiện các công trình ở khu vực Chùa Thượng. Trong quá trình tôn tạo, Thầy đứng ra vận động các Phật tử cũng như các nhà hảo tâm cùng góp sức xây dựng Chùa. Giai đoạn này chia thành các cột mốc như sau:
Năm 2012, xây dựng và hoàn thiện khuôn viên thờ Đức Phật Quan Thế Âm Bồ Tát;
Năm 2013, xây dựng mở rộng khuôn viên Chùa và đường đi trong khuôn viên Chùa. Tất cả công việc xây dựng đến thời điểm này đều làm bằng lao động thủ công của các Phật tử, do máy móc không có đường lên Chùa.
Từ năm 2014-2017, xây khu nhà 3 tầng trước sân Chùa. Nhà này được thiết kế sử dụng gồm 3 tầng. Tầng 1 là Thư viện kinh sách, giáo lý. Tầng 2 là hội trường sinh hoạt, học tập của các Phật tử. Tầng 3 là nơi thờ phụng Đức Phật Di-Lặc và là nơi tu thiền của các Phật tử.
Năm 2017, Chùa khởi công xây dựng khu nhà Tăng và khuôn viên quanh khu vực nhà Tăng.
Năm 2018, hoàn thành toàn bộ việc phần xây Chùa và khuôn viên Chùa Thượng, đồng thời tiếp tục xây dựng khu vực Chùa Hạ trong quần thể di tích Chùa Hang, Hà Tĩnh.
Chùa có cung Tam bảo nằm trong hang đá, tựa vào mé sườn Tây của đỉnh Mồng Gà nhìn ra phía trước là thung lũng bạt ngàn thông.
Vãn cảnh Chùa Hang, Phật tử được đắm mình trong cảnh sắc non nước hữu tình thơ mộng với đồi thông, vườn chè xanh mướt, với vô số những loại hoa chen nhau đua sắc trong khí trời dìu dịu mát như chốn thiên thai.
Phật tử đến Chùa Hang ngoài việc thắp hương niệm phật cầu mong những điều tốt lành cho bản thân, cho gia đình thì còn là nơi du khách có thể tìm về sau những lo toan vất vả đời thường để có thể được tịnh tâm nơi cửa Phật.
Đến với Chùa Hang ngoài thưởng lãm cảnh đẹp, tận hưởng khí trời được ví như “nơi mùa xuân mãi thắm tươi” hoa lá khoe sắc, đâm chồi nảy lộc. Nơi Phật tử có căn duyên sẽ được đào tạo khai mở các khả năng siêu nhiên và học tập giáo lý của Đức Phật để hoàn thiện bản thân và hướng đến những điều tốt đẹp.
