Đọc nhan đề đề nói trên, sẽ có người thắc mắc:” Đó có phải là câu nói của người khiêm cung, khiêm nhường và quá khiêm tốn chăng…” (?!)
Thực ra, đó là đó là logic biện chứng của vạn vật- Đó là định luật vô ngã, một giáo lý của nhà Phật. Vô ngã cùng với vô thường cùng với niết bàn là “Tam pháp ấn” (Ba dấu ấn đặc trưng trong giáo lý Phật pháp).
Nếu vô thường, nghĩa là vạn vật luôn luôn vận động và biến đổi không ngừng (“Không ai uống nước hai lần trên cùng một dòng sông”) thì vô ngã nghĩa là, không có bất kỳ sự vật hiện tượng tự nhiên, xã hội nào bỗng dưng mà có(!) Tất cả đều do duyên sinh.
“Ngã” nghĩa là cái tôi. Vô ngã tức là không có có cái tôi, cái riêng của bất kỳ ai. Cái tôi, cái riêng mà chúng ta vẫn thấy hằng ngày và lịch sử thế giới loài người nghĩ như vậy.. Suy cho cùng, chỉ là do con người tưởng là vậy. Thế nên cứ chấp víu như vậy(!).
Thực tình thì: Mỗi một con người hay bất kỳ một sự vật hiện tượng nào trên thế gian này đều do duyên sinh(!).
Ví dụ: Căn nhà này nhìn vậy thì chúng ta gọi là căn nhà. Nhưng ngẫm thật kỹ thì do là sản phẩm của ý chí con người + nhiều loại vật liệu + nhiều nhân công và thời gian… mới thành căn nhà. Nếu vì lý do nào đó mà căn nhà phải đập bỏ, hoặc bị giải toả…Thì chỉ còn lại là gì? Đó chỉ là một đống phế liệu và…Một mảnh đất trống(!).
Ngay cả bản thân mỗi một con người chúng ta cũng vậy. Đó là kết hợp của ”tinh cha huyết mẹ”, công sinh thành dưỡng dục của cha mẹ từ bé đến lúc trưởng thành. Rồi thì theo quy luật sinh tử của tạo hoá “Sinh, lão, bệnh, tử” cuối cùng ai cũng trở về với cát bụi mà thôi(!).
Việc ai đó viết một cuốn sách cũng vậy. Đó là cơ duyên, hoặc duyên sinh. Nếu duyên lành thì nội dung cuốn sách đó nhân văn. Nếu duyên ác thì cuốn sách đó dung tục, trái với đạo lý, đi ngược lại với tính nhân bản…Cần nhớ là, cũng không thể nói “tác giả” tài giỏi hay siêu việt …mà cần phải biết: Anh ta (hay chị ta) sống bằng gì để viết, viết bằng phương tiện gì, chuyển tải bằng cách gì…vv và vv Thử hỏi, không ăn uống thì lấy sức đâu để tồn lại mà viết? Viết bằng giấy bút hay máy tính, điện thoại ? Ai làm ra những thứ đó cho anh…làm phương tiện để viết(?!)
Thế đó: “Ta không là gì thì ta là tất cả” là như vậy . Đức Phật dạy, khi đã hiểu được Vô thường, Vô ngã thì sẽ có Niết Bàn (Tĩnh giác, an lạc, thong dong, ung dung, tự tại…)./.
6/10/2020,
Luật gia TRẦN THÚC HOÀNG
