Sáng 16/10/2021 (11-9-Tân Sửu), lễ tưởng niệm Đại tường Trưởng lão HT. Thích Trí Quang đã diễn ra trang nghiêm tại tổ đình Từ Đàm (P. Trường An, TP. Huế) theo di huấn của Ngài trước lúc viên tịch.
Sau thời tụng kinh Di Giáo tại chánh điện tổ đình Từ Đàm, chư Tăng đã cử hành lễ cúng ngọ và đảnh lễ tưởng niệm cố Trưởng lão HT. Thích Trí Quang.
Trưởng lão HT họ Phạm, thuở nhỏ tên là Quang Do, nguyên quán Tổ tiên ở Hải Dương. Sinh quán ở làng Diêm Điền, tổng Long Đại, phủ Quảng Ninh (nay là phường Đức Ninh Đông, thành phố Đồng Hới), tỉnh Quảng Bình.
Ngài sinh ngày 21/12/1923 (14/11/Quý Hợi), năm 1936 xuất gia với Tổ sư Hồng Tuyên Chánh Giáo ở chùa Phổ Minh được ban pháp danh là Nhật Quang, tự Trí Hải.
Sau đó, Ngài được Bổn sư gửi vào kinh đô Phú Xuân tu học tại chùa Báo Quốc với HT. Giáo Thọ Trí Độ, mãn khoá HT. Giáo Thọ Trí Độ ưu ái đặt hiệu Trí Quang. Mùa hè năm 1946, Ngài được mời theo HT. Giáo Thọ Trí Độ ra Hà Nội thành lập Phật học viện tại chùa Quán sứ. Cuối năm 1946, Ngài trở về Quảng Bình thọ tang cha, sau đó ra Huế tu tại chùa Từ Đàm.
Sau nhiều năm gắn bó với Phật giáo cố đô, đặc biệt Pháp nạn năm 1963 xuất phát từ Huế trong Tuần lễ Phật đản Phật lịch 2507, Trưởng lão Hoà Thượng là người tiên phong sáng lập Phong trào chấn hưng Phật giáo tại miền Trung.
Trưởng lão Hoà thượng là tác giả của nhiều công trình giảng luận Phật pháp, Luật học của người xuất gia; là nhà phiên dịch, chú giải nhiều kinh điển Đại thừa, sám pháp, luận sớ của chư vị Bồ-tát, chư Tổ sư và hàng trăm bài khảo luận dựng lại tinh thần Phật giáo trong thời kỳ chấn hưng Phật giáo, làm nền tảng cho Phật học và thái độ ứng xử theo Chánh pháp.
Kể từ lúc gắn bó các hoạt động Phật giáo ở Sài Gòn, sau ngày thống nhất đất nước, Trưởng lão HT ở tại chùa Ấn Quang, rồi tu viện Quảng Hương Già Lam (TP. HCM) độc cư, chuyên tâm hành trì, viết sách, dịch và chú giải kinh, luật, luận…
Năm 2013, ở tuổi 91, Trưởng lão HT đã trở về thăm quê nhà sau hơn 60 năm xa cách và lưu lại chốn cũ là chùa Từ Đàm, tiếp tục việc dịch thuật kinh điển và chuyên tâm hành trì cho tới ngày viên tịch. Vào lúc 21 giờ 45 phút ngày 8/11/2019 (12/10/Kỷ Hợi), Trưởng lão HT. Thích Trí Quang đã thuận thế vô thường, an nhiên thâu thần thị tịch tại phương trượng chùa Từ Đàm. Ngài trụ thế 97 năm, 72 hạ lạp.
Thuận theo di huấn của ngài, chư tôn đức pháp tử và môn đồ pháp quyến đã tổ chức tang lễ giản đơn. Thân tứ đại của Trưởng lão Hòa thượng đã được trà-tỳ vào ngày 1/11/2019 tại Công viên Vĩnh Hằng (thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế) với sự thành tâm cầu nguyện của hàng ngàn Tăng Ni, Phật tử và người dân xứ Huế.
Nhân ngày chung thất trai tuần, sau khóa lễ tụng kinh Kim cang, Tăng Ni, Phật tử trang nghiêm đảnh lễ, đồng niệm Phật. Chư vị pháp tử đã cung thỉnh xá-lợi cố Trưởng lão HT nhập bảo tháp tại khuôn viên tổ đình Từ Đàm.
Được biết, cũng theo di huấn để lại, chùa Từ Đàm là nơi lưu giữ xá-lợi của Trưởng lão Hòa thượng, trong đó có xá-lợi bạch thủ (xương sọ trắng). Ngoài ra, có hai nơi khác được thờ một phần xá-lợi của Ngài là Quảng Hương Già Lam (chùa Già Lam, quận Gò Vấp, TP. HCM) và chùa Đại Giác (TP. Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình) – quê hương của Trưởng lão Hoà thượng.
Hiện nay, tại phương trượng tổ đình Từ Đàm, nơi gian phòng cố Trưởng lão tu tập và phiên dịch kinh sách đến cuối đời, Hòa thượng Thích Hải Ấn đã tôn tạo thành không gian “Dư hương thất” để tưởng niệm. Tại tu viện Quảng Hương Già Lam-TP. HCM cũng tôn tạo không gian tưởng niệm Ngài.
Cùng ngày, tại tu viện Quảng Hương Già Lam (Gò Vấp), tổ đình Ấn Quang (Q.10, TP.HCM)… và những nơi mà Trưởng lão HT đã có thời gian lưu trú khá dài lúc sinh tiền, cũng đã trang nghiêm cử hành lễ tưởng niệm cố Trưởng lão HT. Thích Trí Quang.
Quảng Hiếu-Quảng Điền/ Pháp Chơn-Nhật Quang
