Trước khi nói về chủ đề chính, cần khẳng định: ”Để thỏa mãn não trạng tham lam, bành trướng” -không những các triều đại phong kiến Trung Hoa đã “đoạt khống” nước ta bằng lịch sử(1) mà họ còn chiếm đoạt và mạo nhận nhiều thành tựu và giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể của Người Việt(2)!
Theo giáo sư, triết gia, sử gia và nhà Văn hoá Lương Kim Định thì: Lạc thư, Hà đồ, Tử vi, Kinh dịch, Kinh, Thi, Nhạc, Lễ…và cả chữ tượng hình mà ngày nay họ gọi là chữ Hán, thực ra là chữ Nho (nhu) của người Việt cổ(3)!
Thìn là linh vật theo trí tưởng tượng của người Việt cồ. (Có thể được hư cấu theo câu dân gian: ”Vẽ rắn thêm chân…”?)
Thìn là một trong số 12 chi của Địa chi (con giáp) thông thường được coi là địa chi thứ năm. Đứng trước nó là Mão, đứng sau nó là Tỵ.
Tháng Thìn trong nông lịch là tháng ba âm lịch: ”Tháng ba cày vỡ ruộng ra/ Tháng tư gieo mạ thuận hoà mọi nơi…”(Ca dao cổ).
Về thời gian thì giờ Thìn tương ứng với khoảng thời gian từ 07:00 tới 09:00 trong 24 giờ mỗi ngày. Về phương hướng thì Thìn chỉ hướng đông đông nam. Theo Ngũ hành thì Thìn tương ứng với Thổ, theo thuyết Âm-Dương thì Thìn là Dương.
Thìn mang ý nghĩa là phấn chấn, chỉ trạng thái bao phủ che trùm của thực vật trên khắp mặt đất trong khoảng thời gian này tại các vĩ độ ôn đới thấp và nhiệt đới (khoảng giữa mùa xuân theo quan niệm của người Việt cổ- nay là phổ biến khắp Á Đông).
Để tiện ghi nhớ hoặc là do sự giao thoa văn hóa nên mỗi địa chi được ghép với một trong 12 con giáp. Thìn tương ứng với rồng(Long).
Cũng vì Rồng là linh vật huyền thoại-không có thật trong đời sống, nên được gán ghép với sự cao sang, huyền bí và uy nghiêm của các bậc đế vương. (Thân thể của Vua thì gọi là Long thể, áo của Vua thì gọi là Long bào, giường của Vua gọi là Long sàng…)
Theo quan niệm của người Việt cổ, trong 12 con giáp thì Thìn (Rồng) là con giáp có ”số đắc lợi” và may mắn. Tuy nhiên, cũng bị thị phi:”Ăn như rồng cuốn, nói như rồng leo, làm như mèo…” (Ám chỉ những hạng người chỉ biết ăn và nói thao thao bất tuyệt, còn làm thì chẳng ra gì)*.
Lại nhớ đến chân lý ”Nhân quả”; ”Vô ngã”; ”Vô thường”…của Đức Phật Tổ Như Lai!
Chính xác thay./.
Luật gia Trần Thúc Hoàng
[2] http://m.cand.com.vn/van-hoa/Khang-dinh-niem-tu-hao-dan-toc-tu-thong-diep-van-hoa-co-205503/
[*] https://tintuc.io/chu-de/khac/hoi-nghi-dau-xuan-tpp-va-12-con-giap-514564.html(Bút danh LgTTH).
