Làm bất cứ việc gì đều nên giữ chừng mực, vừa đủ thì dừng, chớ sang cực đoan. Như thế mới là minh tỏ lý lẽ, cũng là có trách nhiệm đối với bản thân và biết nghĩ cho người khác…
Trong cuộc sống có rất nhiều thứ cuốn hút và cám dỗ con người. Người không tự giác kiềm chế bản thân, một mực truy cầu hưởng thụ vật chất, chỉ muốn thỏa mãn dục vọng cá nhân thì sẽ càng ngày càng lún sâu, cuối cùng không thể tự mình thoát ra được.
Thế gian có ba thứ hấp dẫn nhất đối với con người là: Tửu – Sắc – Tài (tiền tài). Nếu con người không tự giác chế ngự bản thân, bị đắm chìm vào chỉ một trong số đó thì sẽ gây ra rất nhiều điều bất hảo, còn nếu đắm chìm vào hai hoặc cả ba thì chính là thảm hoạ.
Cổ nhân vì minh tỏ sâu sắc cái hại của ba thứ dục vọng nói trên mà để lại cho chúng ta đôi lời cảnh tỉnh: “Tham rượu quên người khác, tham sắc quên bản thân, tham tiền quên người thân” (Nguyên văn: “Tham tửu bất cố nhân, tham sắc bất cố thân, tham tài bất cố thân”).
Tham rượu quên người khác
Uống rượu có chừng mực không phải là việc xấu. Có người nói uống chút rượu có thể giãn gân cốt, thông huyết mạch, khi thời tiết lạnh thì rượu vào làm ấm tấm thân.
Trước đây rất nhiều hợp đồng được quyết định trên bàn tiệc, đối tác cùng với khách hàng uống mấy chén rượu giao lưu, trao đổi. Mặc dù phong thái này đang dần dần thay đổi, tập tục này cũng dần dần mất đi, nhưng có thể thấy rượu có một vị trí nhất định trong đời sống của con người.
Nhưng uống rượu quá độ thì lại là chuyện khác, rượu không chỉ gây nghiện mà còn dễ gây ra ngộ độc. Mà hình ảnh xấu xí nhất không gì bằng các trạng thái hành vi trong khi say rượu. Khi ý thức của con người bị rượu làm cho mê loạn, có thể làm ra những cử chỉ, hành động, và lời nói không thích đáng, thậm chí lố bịch. Tệ hơn nữa có người trong cơn say tuý luý còn hành hung, thậm chí gây án mạng. Thế nên uống rượu quá độ chỉ có thể hại người hại mình.
Tham sắc quên bản thân
Con người ai ai cũng thích những gì đẹp đẽ. Người khác giới cũng vậy, cổ ngữ có câu: “Yểu điệu thục nữ, quân tử hảo cầu”, mỹ nhân và anh hùng luôn luôn hấp dẫn lẫn nhau. Nhưng nếu một người không thể nào chế ngự được sự dụ dỗ của sắc đẹp, từ đó làm những việc không thích đáng thì cuối cùng sẽ làm điều không tốt với bản thân. Đó cũng là kết quả tất yếu.
Người chìm đắm trong tư dục thường không chế ngự được sự cuốn hút của nữ sắc, do đó thường liên tiếp phạm lỗi lầm nhiều lần. Lâu dần họ không những gây tổn hại bản thân mà còn tổn hại đến những người liên quan.
Trong xã hội hiện nay, những trường hợp tiêu cực như thế khá nhiều. Gần đây nhiều nhân vật từ ‘tăm tiếng’ trở thành ‘tai tiếng’ cũng chỉ vì không ước thúc được tư dục bản thân mà có quan hệ bất chính với người khác giới. Những hành vi bất chính này đang dần bị bại lộ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến gia đình cả đôi bên, và ảnh hưởng đến sự nghiệp bản thân. Cuộc đời cũng vì thế mà có những vết ô uế không gì gột rửa được.
Tham tiền quên người thân
“Quân tử ái tài, thủ chi hữu Đạo”. (Quân tử yêu thích tiền tài, nhưng có được tiền tài bằng Đạo, hợp với Đạo). Tiền thực sự rất quan trọng để duy trì cuộc sống. Nhưng trên đời còn có rất nhiều thứ quan trọng hơn tiền bạc, mà một trong đó chính là tình thân – tình cảm giữa những người ruột thịt.
Một khi chìm đắm trong tiền tài thì dễ bị cái tâm tham lam dẫn dắt. Chỉ vì một chút lợi nhỏ mà tranh giành đấu đá với người thân, rồi từ mặt nhau đến già, thậm chí có người còn dùng hung khí đánh nhau, coi nhau như kẻ thù.
Tiền có thể từ từ kiếm được, nhưng người thân một khi đã mất đi thì cả đời ân hận. Có những anh em một nhà khi cha mẹ còn đó mà đã chẳng nể mặt, tranh giành tài sản. Hành vi này không chỉ làm đau lòng mẹ cha mà còn là những trái bom nổ chậm trong quan hệ anh em, có thể bùng nổ bất cứ lúc nào sau này.
“Tham rượu quên người khác, tham sắc quên bản thân, tham tiền quên người thân” – một câu nói ngắn ngủi đã chỉ rõ bản tính, hành vi con người. Cuộc đời nếu không để ba thứ này dẫn dụ thì mới có thể có được ngày mai tươi đẹp.
Thập Tam Lang st
