Thời gian cứ thế trôi qua, vậy mà những tiết học online như vậy đã kéo dài gần được hai tháng. Qua thời gian như vậy, tôi cũng có vài kinh nghiệm cảm thấy khá hiệu quả để chia sẻ với các bạn học sinh để hoàn thành sao cho có lợi ích nhất.
Đất nước Việt Nam hiện nay đang phải oằn mình chống dịch, cho nên việc đến trường của tất cả học sinh đều phải bị đình trệ. Một cái tết dài nhất trong lịch sử của đời học sinh. Những ngày nghỉ cứ liên tiếp được gia hạn. Một tuần, hai tuần, ba tuần,…và lại kéo dài đến khi nào có thông báo mới.
Một vài Phật tử gần chùa chia sẻ với tôi rằng: “Nghỉ một hai tuần, tụi con cảm thấy phấn khởi, đến sang tuần thứ ba, điều con mong muốn nhất là mau mau hết dịch để con được gặp lại thầy cô bạn bè”, hay là “chưa bao giờ mong được đi học như bây giờ”. Tôi, một tăng sĩ trẻ, hiện đang học khóa 14 tại Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP.HCM. Khóa 14 chúng tôi có thể nói đoạn đường học vấn rất gian nan, nhập học đã trễ, nay lại được nghỉ một lúc tới 3, 4 tháng. Dù vậy, Trường tôi cũng đã tổ chức các lớp học online để vừa củng cố kiến thức cho các Tăng Ni sinh, vừa giảm bớt thời gian nhàm chán tại các chùa.
Khoa Đại Cương chúng tôi tổng cộng học 7 môn, trải dài từ thứ 2 đến thứ 7 hàng tuần, và ngày nào cũng phải lên lớp đều đều. Một tiết học kéo dài 4 tiếng đồng hồ, buổi sáng từ 7h đến 10h15, buổi chiều từ 13h00 đến 16h15. Thời gian cứ thế trôi qua, vậy mà những tiết học online như vậy đã kéo dài gần được hai tháng. Qua thời gian như vậy, tôi cũng có vài kinh nghiệm cảm thấy khá hiệu quả để chia sẻ với các bạn học sinh để hoàn thành sao cho có lợi ích nhất.
Tác giả trong một giờ học online.
I. Sự khác nhau giữa học online và học offline:
Chắc chắn sự khác biệt đầu tiên sẽ đến từ sự giảm tương tác từ thầy cô truyền kiến thức sang học sinh. Điều làm giáo viên có cảm hứng để giảng dạy nhất là sự tập trung học tập của các bạn học sinh, vậy mà giờ đây, giáo viên chỉ biết nhìn vào màn hình, và nói thao thao bất tuyệt. Nếu nhà trường hay giáo viên yêu cầu bật camera thì học sinh còn có chút nghiêm túc, còn nếu không yêu cầu bật camera thì muôn nẻo là trò, người thì ngủ, chơi game, người thì vừa lao động, vừa đeo tai nghe để nghe giảng, có lúc, vừa đọc trả bài cho cô, vì quá chăm chú nhìn vào màn hình điện thoại mà đôi khi bị cháy xém miếng đậu hủ còn đang chiên dở.
Thay vì phải ngồi bàn ghế gỗ tại trường và nhìn lên bảng đen thì nay lại ngồi bệt hoặc ngồi ghế nhựa và nhìn vào màn hình máy tính. Thay vì ngồi chung với mình là khoảng hơn 100 Tăng Ni sinh, thì nay lại một mình một góc. Thay vì vừa học vừa nói chuyện với các huynh đệ phía trước, thì nay lại vừa nghe giảng vừa nói chuyện với các bạn qua Zalo. Thay vì phải trông cho đến giờ giải lao thì nay lại chẳng còn muốn giải lao nữa, vì muốn giải lao giờ nào chẳng được,…Nếu kể ra thì muôn ngàn sự khác nhau giữa học online và học offline.
II. Phương pháp học online hiệu quả:
1. Các môn tư tưởng:
– Đọc sách:
Đã là môn tư tưởng thì tôi nghĩ nếu chia ra các môn này mười phần, thì chỉ có 2 3 phần đến từ phía giáo viên, còn lại tám chín mươi phần trăm, bản thân học sinh phải tự đọc tài liệu. Tôi nhớ giáo viên môn Phương pháp nghiên cứu từng nhắc nhở: “một giờ lên lớp bằng hai giờ đọc sách”. Nên hãy cố gắng đọc thật nhiều để khi giáo viên giảng dạy, chúng ta có thể bắt theo kịp tư tưởng của họ, còn nếu không thì đôi lúc giáo viên thì cứ thao thao bất tuyệt còn học sinh thì chẳng hiểu nổi một chữ.
– Lắng nghe:
Mỗi tiết là 3 tiếng 15 phút, trong đó giờ giải lao là 15 phút, rồi trừ hao thêm 15 phút để ổn định lớp. Ổn định lớp online, chứ không phải là lớp học tại trường mà hình bóng giáo viên vừa bước vào thì cả lớp đã im lặng, lớp online không giống như vậy. Mạng yếu, vừa mở lên thì lại bị cập nhật phần mềm, lớp có người vào được, người lại không,…phải đợi cho đến khi dần ổn định mới có thể học được. Như vậy chúng ta chỉ còn khoảng hơn hai tiếng rưỡi để lắng nghe, vì là môn tư tưởng, dù có đọc sách nhưng phải cần có những chiếc chìa khóa để khai thông cuốn sách đó, cho nên cần phải luôn tập trung cao độ lắng nghe từng câu từng chữ để hấp thu những luồng kiến thức từ phía giáo viên. Học online cũng cực lắm, đôi lúc mạng giáo viên yếu, nói chữ được chữ mất, đôi lúc mạng học sinh yếu, nghe cũng chữ được chữ mất, có lúc lại đoán mò, râu ông nọ lại đi cắm cằm bà kia. Nhưng chung quy lại, tập trung lắng nghe là một điều rất quan trọng trong khi học online.
– Chỗ nào không hiểu thì đánh dấu lại:
Phải nói là muôn vàn chỗ không hiểu, chứ không chỉ một hai chỗ, đôi lúc lại nghe như nghe sấm, nhưng những chỗ quan trọng, các bạn học sinh cần phải lưu ý, đó là những chỗ giáo viên thường hay nhắc đi nhắc lại nhiều lần, hãy đánh dấu vào chỗ ấy, tìm đọc những tài liệu nói về vấn đề đó, chỗ nào thắc mắc, thì cuối giờ nên đề cập đến và mong muốn tìm được câu trả lời từ giáo viên. Còn nếu không đủ thời gian, thì học online, hỏi cũng có thể online luôn, là các bạn có thể nhắn câu hỏi qua bằng cách gởi mail, hoắc mạng xã hội nào đó, như vậy giáo viên sẽ có nhiều thời gian trả lời cho bạn một cách kỹ lưỡng hơn.
2. Các môn ngoại ngữ:
Ngoại ngữ học viện chúng tôi có sinh ngữ và cổ ngữ, cổ ngữ thì có vẻ sẽ khó khăn hơn sinh ngữ, đặc biệt là môn cổ ngữ pali, đây là môn rất mới đối với các Tăng Ni sinh, khác với môn Hán cổ là các TNS đều đã được học qua tại các trường Trung cấp. Vậy ngoại ngữ thì sẽ học như thế nào?
– Học từ vựng:
Học từ vựng là việc tối quan trọng trong bất kỳ một môn học ngoại ngữ nào. Khi bạn có vốn từ trong người thì mới có thể đặt câu, nói,… Nhưng đặc biệt là ngôn ngữ Pali, thật khó có thể học từ vựng được, học đằng trước lại quên đằng sau, quay lại học đằng sau lại quên đằng trước, và có những dấu chấm, dấu huyền thường chúng tôi rất hay đặt sai những dấu này. Nhưng có công mài sắt có ngày nên kim, dù thế nào đi nữa thì hãy luôn cố gắng học từ vựng một cách nhiều nhất có thể. Trong lúc học từ vựng, mình có thể vừa chép từ đó ra nhiều lần trên giấy, lập đi lập lại từ đó và nhớ nghĩa, và cũng có thể vừa nghe những bài nhạc nhẹ để tăng thêm phần thích thú.
– Đọc lý thuyết một cách kỹ càng:
Trước khi bước vào phần làm bài tập, chúng ta đã có một vốn từ vựng của bài ngày hôm đó, cùng với đọc đi đọc lại những bài lý thuyết một cách kỹ càng, có những câu hỏi thắc mắc, thay vì phải mất thời gian để đi hỏi bạn bè hay thầy cô thì đôi lúc, trong phần lý thuyết nó đã trả lời sẵn rồi, tại vì chúng ta chưa bao giờ đọc nó mà thôi.
– Làm bài tập:
Làm bài tập này bao gồm cả học từ vựng và ôn lại từ vựng. Khi làm bài tập, chúng ta sẽ quen với việc dịch nghĩa, ôn lại những kiến thức đã học tại lớp, như cách chia từ trong pali, hay chia thì trong tiếng anh. Hãy làm các bài dễ trước, như vậy chúng ta sẽ không cảm thấy chán nản ngay từ đầu, khi “guồng máy” đã nóng lên rồi, ta sẽ “chiến” các bài khó một cách dễ dàng hơn.
III. Sống chung với lũ:
Mỗi người hãy cùng nhau góp một chút năng lượng để cầu nguyện cơn đại dịch này mong chóng tan biến, thế giới hòa bình, cuộc sống con người mỗi ngày được bình an nhé.
Trong bối cảnh hiện nay, có lẽ các cơ quan nhà nước đang phải gồng mình lên để chống dịch, còn bản thân của mỗi học sinh, sinh viên có trách nhiệm là phải ở yên tại nhà. Và không còn cách nào hơn là cố gắng học tập thật tốt, như vậy cũng là một phần góp công vào phong trào chống dịch, thay vì có quá nhiều thời gian rãnh rỗi mà lại tụ tập chơi bời.
Nếu một ai hỏi các học sinh là muốn học online hơn hay đi học tại trường hơn, thì chắc chắn sẽ nhận lại vô vàn câu trả lời về lý do muốn đi học ở trường. Điều này không nói có lẽ ai cũng biết, nhưng sống chung với lũ, ta phải tìm ra nhược điểm và ưu điểm của nó để tìm ra được giải pháp khắc phục. Sau đây là những điểm tiêu cực và tích cực mà trong quá trình trãi nghiệm về việc học online, tôi đã nhận ra được:
1. Những tiêu cực khi phải học online và giải pháp khắc phục:
– Tiếp xúc với ánh sáng xanh quá nhiều:
Ánh sáng xanh đến từ các màn hình máy tính, điện thoại, tablet, tivi… Ánh sáng này là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến cận thị. Điều này ai cũng biết là nó rất hại đến mắt nhưng không thể giải quyết được, vì học online mà, làm sao không tiếp xúc với nó được. Bình thường nếu chúng ta học tại trường, khoảng thời gian đó sẽ tránh được cám dỗ đến từ những đồ công nghệ, mình chỉ bị nó cám dỗ thời gian rãnh rỗi ngoài khung giờ học mà thôi. Còn bây giờ cộng cả thời gian lướt web và học online nữa, thời gian tiếp xúc với ánh sáng xanh có thể tăng lên gấp hai hoặc gấp ba lần bình thường.
Giải pháp: Chỉ tập trung vào màn hình 25 phút một lần, sau đó nhìn tập trung vào một nơi khác trong phòng, bật chế độ night light trên máy tính hoặc lọc ánh sáng xanh trên điện thoại, màn hình chúng ta sẽ chuyển sang màu vàng nhạt, khi đó mắt chúng ta sẽ đỡ phải mỏi hơn.
– Dễ bị lôi cuốn vào các trang mạng:
Khi học online, đồng nghĩa với các thiết bị công nghệ sẽ được kết nối với mạng internet, như vậy một bên các bạn sẽ mở phần mềm học, một bên sẽ lướt web, như lướt facebook, đọc báo, xem phim,…Nếu nhỡ may các bậc phụ huynh có phát hiện thì các bạn sẽ nhảy qua phần mềm học một cách nhanh chóng.
Giải pháp: Điều này sẽ đến từ ý thức của mọi người, hãy luôn nhớ rằng, chúng ta có thể chơi bất cứ giờ nào đều được cả, nhưng bài hôm nay qua rồi, giáo viên sẽ không nói lại nữa đâu.
– Dễ bị việc ăn và ngủ lôi kéo:
Vì là học tại nhà, bàn học có thể kê bên cạnh giường ngủ, và trên bàn sẽ có vô số đồ ăn thức uống, nên việc bạn bị nó dụ dỗ thật là một điều khó tránh khỏi.
Giải pháp: Hãy sắp xếp căn phòng một cách gọn gàng nhất có thể, trên bàn học tuyệt đối không được để đồ ăn, và không được để đồ ăn những nơi tầm mắt của chúng ta có thể quét đến. Khi ngủ dậy lập tức xếp mền gối cho thật gọn gàng, nếu cần có thể cất nó vào trong tủ. Như vậy bạn sẽ tránh bị dụ dỗ bởi cơn buồn ngủ và thèm ăn nhất có thể.
2. Những điều tích cực:
Chẳng có ai nói học online sẽ hiệu quả và tích cực cả. Nhưng vì sống chung với lũ, nên hãy suy nghĩ thật là tích cực lên.
– Hạn chế ra đường:
Khi bạn không ra đường sẽ góp một phần không nhỏ đến xã hội, chẳng hạn như trình trạng ách tắc giao thông, giúp thành phố chúng ta trong lành hơn,…
– Tránh tiếp xúc với người lạ:
Với những chỉ thị của chính phủ, xem người thân như người dịch, nếu bạn ra đường, có những người sẽ cảm thấy không thân lắm, nhưng vẫn đến chào hỏi bạn, nếu từ chối, bạn sẽ là người mất lịch sự, còn nếu tiếp chuyện, nguy cơ bạn sẽ là nạn nhân của người dịch tiếp theo là rất cao.
– Học mọi lúc mọi nơi:
Điều này sẽ không được khuyến khích, nhưng trong một tình huống khẩn cấp nào đó, bạn có thể vừa nấu ăn cho cha mẹ vừa có thể nghe giáo viên giảng bài, vừa quét nhà vừa lặp lại những từ vựng tiếng anh mà cô mới đọc,…
– Không ghi chép nhiều:
Khi học online, giáo viên sẽ chuẩn bị bài bằng power point, hoặc phần mềm trình chiều nào đó, và có thể những điều muốn nói họ đã hiển thị trên màn hình rồi, việc của bạn là hãy chụp màn hình lại và lưu vào máy, chỉ cần cố gắng ghi chép những ý chính từ giáo viên nữa mà thôi.
IV. Điều muốn nói:
Hãy học hành một cách thật nghiêm túc, bạn có thể không làm được gì có ích cho xã hội lúc này, nhưng khi bạn học tập một cách nghiêm túc và có đầu tư, bạn đã mang cho cha mẹ một liều thuốc bổ đó là yên lòng.
Hãy vận động vào mỗi buổi sáng, và sau mỗi giờ giải lao khi học online. Khi bạn học tại trường, giờ giải lao, có thể bạn sẽ đá cầu cùng lũ bạn, đứng hành lang tán gẫu, hay tản bộ ra căng-tin ăn vặt,…nhưng khi học online, thời gian bạn ngồi tại phòng sẽ chiếm toàn bộ, và nó sẽ khiến cho con người chúng ta trở nên thụ động. Đừng để vài hôm nữa đến lớp với cái lưng gù và hai con mắt quầng thâm nhé.
Hãy làm đẹp cho ngôi nhà và góc học tập của mình trong thời gian này. Có thể trồng vài chậu cây dễ dàng để làm đẹp cho ngôi nhà như: cây lưỡi hổ, cây nha đam,…hoặc có thể trồng cho ba bạn một cây ớt, cũng dễ dàng thôi, hoặc bạn cũng có thể học trên mạng các cách nấu ăn để phụ giúp cho mẹ, biết đâu qua mùa dịch bạn sẽ trở thành một tay đầu bếp chuyên nghiệp thì sao.
Thư giản đầu óc ngay khi kết thúc giờ học, vì khi học online, bạn sẽ nghe rất nhiều thứ tiếng, tiếng phát biểu của các bạn, tiếng ồn ào khi có nhiều người không tắt âm, làm cho chúng ta rất dễ mệt mỏi. Thư giản cũng chỉ là nhắm mắt và hít thở đều đặn khoảng năm phút là các bạn đã lấy lại được năng lượng rồi.
Và điều cuối cùng, đừng quá lo lắng gì về lúc này, việc của bạn là hãy cố gắng học tập ngay từ bây giờ, để thời gian qua rồi thì không tìm lại được nữa đâu. Mỗi người hãy cùng nhau góp một chút năng lượng để cầu nguyện cơn đại dịch này mong chóng tan biến, thế giới hòa bình, cuộc sống con người mỗi ngày được bình an.
