Các vùng trong vành đai Phật giáo của Gujarat đã kết nối với nhau như thế nào? Liệu các khu vực nằm ngoài các trung tâm quan trọng như Valabhi, Vadnagar, Taranga hay Devni Mori có thuộc phạm vi ảnh hưởng của Phật giáo từ thế kỷ thứ ba trước công nguyên đến thế kỉ mười ba sau công nguyên hay không? Một đầu tượng Phật mới được phát hiện ở gần Taranga đã mở ra một hướng nghiên cứu mới về vấn đề này.
Một nhóm chuyên gia của cơ quan Khảo sát Khảo cổ Ấn Độ đang làm việc ở các di tích như Vadnagar và Taranga dưới sự điều hành của tiến sĩ Abhijit Ambekar trong ba năm qua đã có nhiều phát hiện quan trọng góp phần làm sáng tỏ sự thật lịch sử rằng các vùng đất này có mối quan hệ gần gũi với Phật giáo ở Gujarat và Tây Ấn trên diện rộng.
Một thành viên của nhóm chuyên gia phát biểu: “Chúng tôi đã phát hiện một đầu tượng Phật ở Chùa Ramdev Pir tại làng Negardi ở khu vực Saltasana, cách đồi Taranga khoảng 10 km về phía bắc. Đầu tượng nói trên có mặt hình tròn, tóc xoăn và đôi tai dài. Lông mày vòng cung nằm trên nửa mắt nhắm lại. Những vết lõm có thể nhìn thấy trong các góc của hai môi. Một hình ảnh tương tự như vậy cũng đã được đề cập trong báo cáo khai quật ở Devni Mori. Ở thời điểm hiện tại, chúng tôi có thể khẳng định rằng chiếc đầu tượng Phật này có thể thuộc về một bức tượng có niên đại ở thế kỉ thứ 4-5 sau công nguyên”.
Devni Mori được xem là một trong những di tích quan trọng nhất liên quan đến Đức Phật vì những phát hiện liên quan đến một chiếc hộp đựng xá lợi của Đức Phật. Các chuyên gia đang nghi vấn liệu rằng các hoạt động của Phật giáo có thể đã được truyền từ Devni Mori đến các vùng phía tây của khu vực này hay không.
Các chuyên gia cũng chỉ ra các hình thức khác nhau của Phật giáo đã từng hiện diện ở Gujarat qua nhiều thế kỉ từ Valabhi và Junagadh ở Saurashtra đến Taranga ở phía bắc và Devni Mori ở phía đông. Các hiện vật gồm tượng, tiền xu, ấn, triện đã thể hiện lịch sử lâu đời của tôn giáo ở khu vực này. Cơ quan Khảo sát Khảo cổ Ấn Độ vừa mới tìm thấy 50 stupa ở Taranga, cho thấy đây là một trung tâm Phật giáo quan trọng.
Các chuyên gia cũng đang tìm kiếm các dấu vết tôn giáo thông qua các ghi chép của những người lữ hành như Huyền Trang để phác họa bức tranh đầy đủ về tôn giáo và các trung tâm Phật giáo quan trọng của khu vực này.
Dân Nguyễn (Dịch từ The Times of India)
